معنا آفرینی در تفکر انتقادی اهمیت ویژه ای دارد
کارگاه اول تفکر انتقادی از مجموعه کارگاه های آموزشی سواد رسانهای با تدریس محمدصادق دهنادی از مدرسان و فعالان حوزه سواد رسانهای با حضور جمعی از معلمان مدارس شهرستان سیرجان برگزار شد.
محوریت اصلی این کارگاه دو روزه بر پایه آموزش و شناخت تفکر انتقادی استوار بود. دهنادی در خصوص تفکر انتقادی و لزوم آشنایی با آن گفت: معمولاً تفکر را یک فعالیت جهت دار ذهن برای حل مسئله تعریف میکنند که از دو نمونه ناخودآگاه و آگاه تشکیل شده است. اما اگر این تفکر جهت دار با ارزیابی و تحلیل مسائل پیرامون همراه باشد، شکل تفکر انتقادی به خود میگیرد.
وی افزود: الگوهای ذهنی فرد که منجر به تفکر انتقادی می شوند بر اساس جامعه، فرهنگ، تجربه، مشاهده و… شکل می گیرد. بنابراین فردی که میخواهد به تفکر انتقادی بپردازد باید از تجربه، تعقل، تحلیل و شهود برای ارزیابی مسائل پیرامون استفاده نماید. این مدرس حوزه رسانه با ارائه تعریف دیگری از تفکر انتقادی خاطرنشان کرد: تفکر انتقادی را فرایند نظاممند ذهنی میدانند که با هدف مفهوم آفرینی، معنا آفرینی، کاربرد آفرینی، تحلیل آفرینی و ترکیب آفرینی با ارزیابی فعالانه و ماهرانه بر روی اطلاعات از طریق مشاهده، تجربه، تعامل، استدلال و ارتباط فرد را به باور و عمل می رساند. به همین دلیل است که در تفکر انتقادی از اطلاعات معنا درست میکنیم، برای اطلاعات مفهوم تعریف میکنیم و در نهایت به یک باور ذهنی مشخص می رسیم.
دهنادی تصریح کرد: تفکر انتقادی به معنای پردازش آگاهانه و منظم اطلاعات است و افراد در تفکر انتقادی آگاهانه به فکر کردن هایشان فکر میکنند که چیزی که همیشه انجام دادهاند از کجا آمده و قرار است به چه نتیجه ای منجر شود؟ از این رو فراگیری تفکر انتقادی از سوی دانشآموزان و نسلهای آینده میتواند این افراد را در برابر هجمههای رسانه ای ایمن نماید چرا که فردی که به تفکر انتقادی مجهز است رسانه ها را با دقت پالایش کرده؛ آنها را بررسی و ارزیابی میکند و اجازه نمیدهد همه داده هایی که رسانه ها برای او در نظر گرفته اند در ذهنش بنشیند، بلکه از بین آنها داده های مناسب را جدا کرده و از آنها برای پیشرفت و بهبود زندگی خود استفاده می نماید.